Mniej więcej w marcu 2015 roku wpadłem na pomysł, że napiszę artykuł pt. „O istocie architektury”. Zacząłem go więc pisać: pisałem, pisałem, pisałem, … i utknąłem. Po napisaniu kilkunastu stronu stwierdziłem, że do sedna sprawy nawet się nie przybliżyłem a dodatku wciąż pojawiały się nowe aspekty. Później próbowałem ten artykuł dokończy jeszcze kilka razy, ale z podobnym skutkiem. Także na zdefiniowanie sedna architektury korporacyjnej muszę jeszcze poczekać – okazuje się bowiem, że to nie jest takie proste.
Zamiast więc pisać o tym, co to jest architektura, postanowiłem ponownie odpowiedzieć na pytanie, czy architektura korporacyjna jest potrzebna.
Czy architektura korporacyjna jest potrzebna?
Na pytanie o potrzebę posiadania architektury korporacyjnej próbowałem odpowiedzieć po raz pierwszy w październiku 2013. Opisałem wtedy model Niemanna obrazujący zależność potrzeby posiadania architektury korporacyjnej od cech organizacji. |
| Źródło: K.D. Niemann, From Enterprise Architecture to IT Governance, Elements of Effective IT Management, Vieweg, Wiesbaden, 2006. |
Z modelu Niemanna wynika, że architektura korporacyjna nie jest potrzebna w organizacjach o niskiej zmienności. Jej potrzeba pojawia się wtedy im organizacja jest bardziej złożona lub im bardziej zmienna.
Dzisiaj, będąc o 3 lata mądrzejszy, twierdzę jednak, że pytanie, czy architektura korporacyjna jest potrzebna, czy nie, jest źle postawionym pytaniem. A dokładniej: jest pytaniem nie wystarczająco precyzyjnym, bo – jak się okazuje – pod pojęciem „architektura korporacyjna” można rozumieć różne rzeczy.
Trzy ujęcia architektury korporacyjnej
W swojej książce pt. „Architektura korporacyjna - Aspekty teoretyczne i wybrane zastosowania praktyczne” Prof. Andrzej Sobczak zauważa, że termin „architektura korporacyjna” jest rozumiany wieloznacznie. Prof. Sobczak wyróżnia trzy znaczenia tego terminu:- Ujęcie czynnościowe: architektura korporacyjna, to dyscyplina, praktyka albo działalność w zakresie definiowania, reprezentacji i zarządzania kluczowymi właściwościami korporacji (zarządzanie).
- Ujęcie rzeczowe: architektura korporacyjna, to formalny opis struktury i funkcji komponentów korporacji, wzajemnych powiązań między tymi komponentami oraz pryncypiów i wytycznych zarządzających ich tworzeniem i rozwojem (modele).
- Ujęcie atrybutowe: architektura korporacyjna, to zbiór właściwości danej organizacji i relacji między nimi, które stanowią o zdolności do realizacji jej misji oraz celów strategicznych (logika „ułożenia” komponentów organizacji). Taka architektura istnieje zawsze. Nie jest opcjonalna.
Architektura korporacyjna jest zawsze
Architektura korporacyjna rozumiana jako logika „ułożenia” komponentów organizacji (ujęcie atrybutowe) zawsze jest. Gdziekolwiek spotyka się grupa ludzi, których łączy realizowanie jakiejś misji i osiąganie wspólnych celów (enterprise), tam pojawia się architektura. Do jej stworzenia nie jest potrzebny żaden architekt korporacyjny. Architektura pojawi się z i jak i bez jego pomocy.Teraz, jeśli się z tym zgadzamy, to lepszym pytaniem będzie: czy chcemy nią zarządzać? Jakie będą korzyści z formalnego zarządzania architekturą korporacyjną zamiast postawienia spraw swojemu biegowi? Jak dobrze i efektywnie chcemy to robić (wymagana dojrzałość)?
To są już kompletnie inne pytania, które mogą pomóc:
- sponsorom zrozumieć i wyrazić cele, które chcą osiągnąć za pomocą zarządzania architekturą
- architektom zrozumieć wartość, którą wnoszą do przedsiębiorstwa, zaprojektować metamodel i dobrać odpowiednie narzędzia pracy.
Update: Po co więc zarządzać architekturą korporacyjną?
Wg Wikipedi, zarządzanie, to "sztuka bądź praktyka rozumnego stosowania środków dla osiągnięcia wyznaczonych celów". Zarządzamy projektami, aby zmniejszyć ryzyko nie zmieszczenia się w budżecie, zakresie i czasie przeznaczonymi na wytworzenie produktu końcowego. Z architekturą korproacyjną jest podobnie - zarzamy nią formalnie po to, aby zmniejszyć ryzyko nie zrealizowania celów. Jakich ceów? To już zasadniczo zależy od organizacji, choć w ogólności można powiedzieć, że: takich, których osiągnięcie wymaga spójności zaplanowania i "zgrania" realizacji zmian w zarządzanych domenach architektury (technologi i/lub aplikacji i/lub danych i/lub biznesowej) danego enterprise.Bibliografia
- Roger Evernden, Do We Need Enterprise Architecture?, Good e-Learning, 2017.
- K.D. Niemann, From Enterprise Architecture to IT Governance, Elements of Effective IT Management, Vieweg, Wiesbaden, 2006.
- Gerben Wierda, Losing a Limpet – What happens when we don’t have Enterprise Architecture?, 2015.
- Andrzej Sobczak, Architektura korporacyjna - Aspekty teoretyczne i wybrane zastosowania praktyczne, Ośrodek Studów nad Cyfrowym Państwem, 2013.
- Wikipedia, Zarządzanie, https://pl.wikipedia.org/wiki/Zarządzanie, [2017-01-23].
